Source: http://blogbishad.blogspot.com
बाहिर झरी पर्न सुरु गरिसकेको थियो । झ्यालका कुनाकाप्चा ठोक्किदै पानीका केही थोपाहरु विष्णु शर्माका गालाभरि शितलता छर्न आइपुगे । आफ्नो मोटो चश्मा र हातको सानो किताब टेबलमा छोडेर उनी झ्यालनजिक पुगे । "ओहो ! आज कति चाडै अँध्यारो भएछ !" झरीले गर्दा पाँच बज्दानबज्दै बाहिरी वातावरण अँध्यारो भइसकेको थियो । सडकभरि जाममा रुकेका मोटरका बत्तीहरुको चापमा सिङ्गो सहर कतै हराएझैँ देखिन्थ्यो । सधै उनले हेर्ने गरेको यो सहर आज नौलो-नौलो लाग्दै थियो । पूरा सहर चियाउँदै गरेका उनका आँखा एउटा बन्द भइसकेको स्वदेशी साबुन कम्पनीको भव्य पुरानो भवननिर पुगेर आफै रोकिए । आजसम्म त्यो भवनलाई ध्यान दिएर उनले हेरेका रहेनछन् बल्ल चाल पाए उनले । भवनको टुप्पोमा एउटा बडेमानको होर्डिङबोर्ड निकै उज्यालोको साथ चम्किरहेको थियो । आँखालाई निकै दुःख दिएर उनले हेरे त्यो बोर्ड छिमेकी देशको एउटा चर्चित बहुराष्ट्रिय कम्पनीको थियो । सो कम्पनीले बनाउने जुसमा कीरा भेटिएको भन्दै अघिल्लो महिना देशमा ठूलो बबण्डर मच्चिएको उनले सम्झे । ठूलो माछाले सानो माछालाई निलेझैँ त्यो होर्डिङबोर्डले सो भवनलाई एकै गाँसमा निलिरहेझैँ लाग्यो उनलाई । उनी निकैबेरसम्म त्यही परिदृश्यमा टोलाए र अन्तमा झ्याल ठ्याप्प बन्द गरेर फेरि त्यही सानो किताब पढ्न थाले ।
पूर्वसांसद विष्णुप्रसाद शर्मा अघिल्लो झण्डै एक घण्टादेखी भर्खरै सशस्त्र विद्रोह थामथुम गरेर सहर पसेको पार्टीको गोप्य दस्तावेज पढ्दै थिए । कोठाबाहिर परिरहेको झरीले केही क्षण उनको ध्यान खिँचेको थियो । उनी बाहिर-बाहिर भाषण गर्नुपर्दा त विश्वस्त पाराले अब यो पार्टी सिद्धिन्छ सिद्धिन्छ भनी कुर्लन्थे तर भित्र-भित्र डराउथे पनि । अब फेरि केही नया तरिकाले आफ्नै मुद्दाहरु स्थापित गरिछाड्छ भनेर उनको छातीमा ढ्वाङ्ग्रो बजिरहन्थ्यो । त्यहि भएर विरोधी पार्टीकै सहि हर दस्तावेजहरु मगाएर पढ्ने र त्यसै अनुरुप चलाखीपूर्ण रुपले आफ्नो पार्टीलाई सल्लाह दिने अहिले उनको दिनचर्या थियो ।
"जनतन्त्र र राष्ट्रियता एकअर्कासँग अभिन्न रुपले गाँसिएका हुन्छन् नै । जनतन्त्रको प्रश्न महत्वपूर्ण हुदाहुदै पनि अहिले राष्ट्रियताको प्रश्न प्रधान बन्न गएको छ । देशको सिमानादेखि सत्तासम्म छिमेकी देशको राज्यसत्ताको प्रत्यक्ष हस्तक्षेप छ अहिले । न्युनतम रुपले राष्ट्रिय स्वाधिनताको पक्षमा रहेका जो-कोहीसँग पनि एकता गरेर मात्र अहिले देशको अस्तित्व रक्षा गर्न सकिन्छ । नत्र भविष्यले न त हामीलाई न त अरु कुनै पार्टीलाई नै क्षमा दिनेछ ।" दस्तावेजको यो लाइन फेरि दोहोर्याएर पढे उनले ।
भित्र भान्साबाट माछा भुटेको बासना आइरहेको थियो । श्रीमती थोरै झोँकमा केही बर्बराउँदै पनि थिई । तर विष्णु प्रसादले सुनेनन् । "फेरि माछा पकाएछि शारदाले । कहिलेकाहिँ त गाउँबाट आमाले पठाएको सिन्की पनि यसो बनाइदे हुन्थ्यो नि ।" कुनैबेला गाउँमा आमाले पकाएको गाउँले खाना सम्झिदै उनले मुख मिठ्याए । आफ्नो कोठाबाट छोरा ठूलो-ठूलो स्वरमा हिन्दी गीत गुन्गुनाउँदै थियो । विष्णु प्रसादलाई रिस उठिरहेको थियो । तैपनि उनी उठेर गएर छोरालाई गाली गर्ने मुडमा थिएनन् उनी त व्यस्त थिए गोप्य दस्तावेज पढ्न त्यो पनि प्रधान विरोधी पार्टीको जसको एक साधारण उम्मेदवारले उनीजस्तो केन्द्रीय स्तरको नेतालाई अघिल्लो संविधानसभाको चुनावमा पछारेको थियो ।
"अनी छोरालाई इण्डिया पढाउन पठाउनुपर्यो नि अब । एस. एल. सी. मा तेत्रो नम्बर ल्या'छ उतै राम्रो हुन्छ ।" श्रीमतीको वाणीसँगै झस्किए विष्णु शर्मा ।
"सोचौँला !" वेवास्ताको शैलीमा सिधा उत्तर दिए मतलब उनलाई छोरालाई बाहिर पठाउने मुड थिएन सायद ।
"सोचौँला रे ! हिजोसम्म त हुन्छ भन्दै हुनुहुन्थ्यो त के भो आज । यो देशमा राखेर के गर्नु र उल्लाई केही हुनेवाला छैन यहाँ । तपाईलाई पो देश जति बिग्र् यो त्यति जाति हुन्छ नेतागिरी गर्न हाम्लाई त यो बिग्रया देशमा बस्ने रहर छैन म पनि जान्छु छोरासँगै ।"
श्रीमतीले मानौ घाँटी अठ्याएभैष लाग्यो विष्णु शर्मालाई । "हँ देश जति बिग्र् यो त्यति जाति हुन्छ नेतागिरी गर्न ? " मनमनै प्रतिप्रश्न गरे उनले ।
श्रीमती अनेक कचकच गर्दै भान्सामै फर्किइन् । विष्णु शर्माको कानमा भने तिनै शब्दहरु गुन्जिरहे 'देश जति बिग्र् यो त्यति जाति हुन्छ नेतागिरी गर्न ।'
उनले कुर्सीलाई पछाडिसम्म तन्काए र एकछिनसम्म आखाँ चिम्म गरिरहे । आफ्नो पार्टीको लोगो अङ्कित धातुको ब्याच फुकालेर टेबलमा राखे र एकछिनसम्म ब्याचमा घोरिए । फेरि टेबलमा पल्टिरहेको दस्तावेजका बाँकी लाइनहरुमा उनको आँखा दौडिन थाल्यो ।
Source: http://blogbishad.blogspot.com
मार्टिनकी आमा नातीलाई सँगै च्यापेर सिकागो शहरको सडकमा ओर्लिइन् । उनीसँगै सडकमा ओर्लेका हजारौ अमेरिकीहरु प्रेसिडेण्ट चुनावको नतिजा सुन्न निकै व्यग्र थिए । सडकको ठूलो टिभीस्क्रिनमा नतिजा देखाइनुअघि सबैको धड्कन एकदमले रोकियो ।
धेरैले सोचेजस्तै मिस्टर ओबामाले बाजी मारे । मार्टिनकी आमा आँखामा रसाएको आशु पुछ्दै नातीसँगै जोडजोडले उफ्रिइन, ताली बजाइन्, लगभग नाँचीन् । त्यो भीडको मन्चमा सुन्दर श्रीमती र छोरीको साथमा अमेरिकाका पहिला काला प्रेसिडेण्ट मिस्टर ओबामा आइपुगे । मान्छेहरुले यो रोमान्चक माहोलको पुरापुर आनन्द लिए । जब ओबामाले इराकबाट एक वर्षमै सेना फिर्ता बोलाइन्छ भनेर भाषण गरे गड्गडाहट तालीले सिँगो आकाश थर्कीयो । त्यो गड्गडाहटमा मार्टिनकी आमाको ताली सबैभन्दा चर्को सुनिन्थ्यो । अब उनलाई पक्का विश्वास भयो उनको सैनिक छोरो जो धेरै डलर बटुल्ने सपना लिएर इराकमा खटिएको थियो अब ठिकठाक घर फर्कनेछ । उनलाई विश्वास यो कारणले पनि थियो किनकी यो पालीको प्रेसिडेण्ट उनकै काला जातिमध्यको एक थियो ।
मार्टिनको बुवा पनि सेनामै थिए । केहि वर्षअघिसम्म उनी अफगानिस्तान युद्धमा खटिएका थिए । एकदिन अचानक जागीर छोडेर उनी घर फर्किए । मार्टिनकी आमाले धेरैपल्ट कारण सोधेपछि उनले भनेथे "यहाँ गोराले हामी कालामाथी हेप्यो भनेर उठ्ने हातले अब साम्राज्य बढाउने नाउमा निर्दोष अफगानीको हत्या गर्न सक्दैन ।" घर फर्किएको भोलीपल्टबाटै धेरै मिडियाले उनलाई गद्दारको उपमा दिन थाले र अन्ततः त्यहि कारणले उनले आफ्नो मानसिक सन्तुलन गुमाए । आफ्नो अन्तिम घडिमा मार्टिनको बुवा "भूत ! भूत !" भन्दै कराउदै मरे । त्यसपछिदेखि नै इराकमा रहेको आफ्नो छोरोको चिन्ताले मार्टिनकी आमालाई पिरोल्न सुरु गर्यो ।
ओबामा प्रेसिडेण्ट चुनिएको एक दुई तीन वर्ष बित्यो । इराकमा हजारौं मान्छे मारिएको समाचारले मार्टिनको घर झन्-झन् त्राशमय हुन थाल्यो । मार्टिनकी आमाले दिनहुँजसो आशा लाग्दो आँखाले प्रेुममा सजिएको ओबामाको तस्विर हेर्न थालिन् ।
सन् २०११ को नोभेम्बरको एउटा चिसो साँझमा टिभीले फुक्यो उनको छोरो पनि अब कहिल्यै फर्कन नसक्ने भएर यो संसारबाट विलाएको खबर । उनी एकदमै ढुँगाजस्तै भइन् विल्कुल गतिविहिन । फेरि अचानक उठिन् उनी र बिस्तारै बढिन् कालो प्रेसिडेण्टको तस्विरतिर । उनले त्यो प्रेुमलाई जोडले भुइँमा पछारिन् । प्रेुमको सिसा ठूलो आवाज आउने यरी फुट्यो । त्यसपछि उनले फुटेको प्रेुमबाट ओबामाको तस्विर निकालिन् । फोटो च्यातचुत पारिन् । नातितिर फर्किएर उनले सानो स्वरमा बोलिन् "बाबु ! त्यो ह्वाइटहाउसमा जो आएपनि अन्त्यमा भूत बन्छ भूत मान्छे मार्ने भूत ! त्यहाँ कहिल्यै नजानु है ।" बुढी फेरि पागलझै हाँस्न थालीन् ।
(पुष, ०६७)
Source: http://blogbishad.blogspot.com
ऊ जहिल्यै लापरवाह लाग्थ्यो मलाई । स्थानीय रामभरोश चौधरी मेरो विद्यालयका धेरै थारु विद्यार्थीमध्यको एक थियो तर ऊ अरुभन्दा अलि बढी नै चाचल थियो । तर कहिलेकाही ऊ रिसायो भने लाग्थ्यो कि कुनै तुफान आउदैछ । विद्यालयका उच्च जात मानिने केटीहरुलाई ऊ जानि-जानि जिस्काउथ्यो र उच्च जातका केटाजतिलाई घृणाको दृष्टिले हेर्ने गथ्र्यो । उसले शिक्षकहरुसँग पनि त्यस्तै व्यवहार गर्ने हुनाले उसलाई धेरैले मन पराउदैनथे । मलाई पनि उसको त्यो व्यवहार त्यो बेला पटक्कै मन पर्थेन । मलाई लाग्थ्यो यो भेकमा अरु जातिले थारुलाई हेप्छन् भन्ने सब हल्ला मात्र हो बरु ऊ पो अरुलाइै हेप्दैथ्यो ।
तर वास्तविकता चाहि अलि फरक रहेछ । उसको पुर्खाको सयौ मुरी धान फल्ने खेतहरु प्युठानबाट बसाइँ सरेर आएको जनार्दन शाहले विभिन्न बहानामा हडपेको थियो । उसको बुवा धनराम उसकि बहिनी फुलमाया र ऊ स्वयम् पनि जनार्दनले हडपेको आफ्नै खेतमा खेताला भएर बाँच्नुपरेको थियो । उसकि आमा दधिया पनि खेतालाको जीवन बाँच्दा बाँच्दै वैशमै एकदिन यो संसारबाट मुक्त भएथिन् । यी सब कुराले रामभरोशको मानसिकतामा जनार्दनलगायत सबै पहाडेप्रति एक किसिमको घृणा बसिसकेको थियो ।
रामभरोश विद्यालयमा विशेषगरी वर्षालाई भने जहिल्यै जिस्काइरहन्थ्यो र कहिलेकाहि झगडा गर्न पनि पछि पर्दैनथ्यो किनकी वर्षा जनार्दनकि छोरी थिई र उसँगै पढ्थी । ऊ अरु आफ्ना थारु साथीहरुलाई पनि वर्षालाई जिस्काउन उक्साइरहन्थ्यो । वर्षा स्थानीय निजि स्कुलमा ९ र १० कक्षा नभएकोले भखैरै एक वर्ष पहिले सो विद्यालयमा सरेकि थिई । त्यसैले रामभरोशलाई विगत एक वर्षदेखि वर्षालाई सताउने चिढ्याउने राम्रो काम मिलेको थियो ।
उसो त रामभरोश महिनामा १२ १५ दिनमात्र विद्यालय आउथ्यो र बाँकी दिन वर्षाकै बाबुको खेतमा गएर काम गथ्र्यो । उसकि बहिनी फुलमायाले विद्यालय छाडेको पनि लगभग ४ वर्ष बितिसकेको थियो । फुलमाया चाहि खेतको अलावा घरमा पनि काम गर्ने गर्थि । विशेषगरी सबै चौपायाको रेखदेख गर्ने र भान्सामा खाना पकाउने जिम्मा फुलमायाको थियो ।
वर्षाको दाई सौरभ वर्षौपछि घर फर्केको थियो । ऊ आएको खुशीमा खुब रमाइलो गरेथे जनार्दनको परिवारले । दुलहिजस्तै सजाईथ्यो उनीहरुको चारतले महल । तर काठमाडौंको हावा लागेको सौरभलाई त्यहाँका मान्छे अलि छाडाँ व्यवहार गर्नेको रुपमा बुभुथे तर बोल्ने हिम्मत त कसैको पनि थिएन ।
त्यो दिन फुलमाया घाँस काट्न जनार्दनको बारीमा पुगेकि थिई । आफ्नो बारी पनि नभएको र जनार्दनकै खेतमा खेताला गर्ने हुँदा फुलमाया बेला-बेलामा जनार्दको बारीमा आईरहन्थि । सौरभको कुदृष्टि पहिलेदेखि नै फुलमायामाथी परिसकेको थियो । त्यसैले बाघले मृग पर्खेझै सौरभ त्यहि मौकाको पखाईमा बसिरहेको थियो । कोही नभएको मौका पारेर सौरभ फुलमाया भएको ठाउमा गयो । सुस्तरी फुलमाया भएतिर गएर अचानक उसमाथी झम्ट्यो तर फुलमाया चिच्याउदै भाग्न सफल भई । सौरभ सिकार फुत्किएकोमा दुःख मनाउदै घर फक्र्यो ।
अर्कोदिन विद्यालयमा रामभरोश आधाघण्टा ढिलो आयो । ऊ अरुदिनजस्तो चाचल पनि देखिएन । हिजोराति बहिनीले सुनाएका दृश्यहरुले उसको मस्तिष्कलाई त्यो बेलासम्म पनि आक्रान्त पार्दै थिए । ऊ त्यो दिन कसैसँग बोलेन र अन्तिम कक्षा अगावै त्यहाँबाट निक्लियो । रामभरोशले नजिस्काएको र चाडै निक्लिएकोले धेरैले राहत महसुस गरे त्यो दिन ।
वर्षा आफ्नी साथीसँग कुरा गर्दै घर फिर्दै थिई । दोबाटोपछि ऊ एक्ली भई । रामभरोश पहिलेदेखि बाटोमा वर्षालाई कुरिरहेको थियो । वर्षलाई उसले आफुतिर बोलायो । वर्षा केहि अचम्मित हुँदै केहि भयभीत हुँदै ऊ तिर गई ।
वर्षा रुदै-रुदै घरमा पुगी । बुबाले दशौ पल्ट सोधिसकेपछि वर्षाले रामभरोशले आफुमाथी जबर्जस्ती गर्न खोजेको र आफु भागेर आएको बताई । जनार्दन दात किट्दै रिसले कराउदै अनि मुखबाट गाली निकाल्दै ढोकाबाट निस्किन खोज्यो । अचम्म वर्षा अचानक चुप भई र ढोकामा गएर बाबुलाई रोकि । वास्तवमा वर्षालाई रामभरोशले केहि गरेको थिएन बरु अरुदिनभन्दा नम्र भएर वर्षालाई सौरभले आफ्नी बहिनीमाथी गरेको अनयाय सुनाएको थियो । वर्षाले पनि उसलाई न्याय दिलाउछु भनेर सम्झाएकी थिई । ढोकामा बाबुलाई रोकेर वर्षाले सब साँचो साँचो बताई अनि दाईले फुलमायाप्रति गरेको व्उवहार पनि खुलस्त गरी । वर्षालाई विश्वास थियो आफ्नो छोरीमाथी यस्तो व्यवहार भएको सुन्ने बित्तिकै रिसले आँगो भएको उसको बाबुले रामभरोशको परिवारप्रति भएको अन्याय पनि महसुस गर्नेछ । अचम्म जनार्दनले कुनै प्रतिकि्रया दिएन न त सौरभलाई नै हप्कायो । यत्रो घटनालाई पनि बाबुले सामान्य रुपमा लिएकोमा वर्षाले गम खाई । अझ अपहेलित भाषामा उल्टो फुलमायाको परिवारमाथी जनार्दनले आक्षेप लगाउन सुरु गर्यो । अब भने वर्षालाई एक वर्षदेखिको रामभरोशको त्यो अस्वाभाविक व्यवहार र त्यो भित्र लुकेको उसको पिडा अनि आफुजस्ता कथीत उपरी परिवारबाट उनीहरुले पाएको अन्याय बिस्तारै बुझेझै महसुस भयो ।
पुलिस रिपोर्ट लेखाएको दुईदिनसम्म पनि पुलिसले सौरभलाई छुनसम्म नसकेपछि आक्रोशीत रामभरोशले सहन सकेन । उसले साभषपख एउटा पसल अगाडि सौरभलाई भेट्यो । रामभरोशले सौरभलाई पुलिसमा गएर साँचो-साँचो भन भनेर हप्कायो । तर धनी बाउको छोरोले के सुन्थ्यो । सौरभले उल्टो रामभरोशको गला समातेर हुत्याइदियो । बहिनीमाथीको अन्याय र उल्टो आफुमाथीको त्यो अपमानले रामभरोशको मस्तिष्कमा रिसको लहर बँग्न थाल्यो । उसले नजिकै रहेको एउटा ढुँगा टिप्यो र सौरभको टाउकोमा हिर्कायो । सौरभ रक्ताम्मे भएर ढल्यो अनि रामभरोश तुरुन्तै त्यहाँबाट फक्र्यो ।
त्यसको भोलीपल्ट झिसमिसे बिहानमा युनिफाइड फोस्रको एक जत्था रामभरोशको घरमा पुग्यो । फुलमाया र रामभरोशलाई ुआतंककारीु भन्दै उनीहरुले लतार्दै लगेर दुवैलाई भ्यानमा हाले । यो सबका योजनाकार जनार्दन र उसको घाइते छोरो सौरभ तमासा हेरेर मुस्कुराउदै थिए । आफ्ना छोराछोरीलाई झुठो आरोप नलगाउन र तुरुन्तै छोड्न बुढो धनीरामले आलापविलाप गरिरह्यो तर उसको त्यो विलाप कतै हावामा घुल्न पुगे ।
त्यसपछिका दिनहरु धनीरामका लागी झन-झन कठोर सावित भए । धनीराम दशौपल्टसम्म पनि चौकि र ब्यारेकमा जाँदा उनीहरुलाई ल्याइएको अस्वीकार गर्दैथिए राज्यका कथित संरक्षकहरु । त्यस घटनाको ३ ४ वर्षपछि ऐतिहासिक जनआन्दोलन र मधेस आन्दोलन भए । आन्दोलनमा दुई पटक धनीरामको टाउको पनि फुट्यो । उसलाई आशा थियो नयाँ सरकारले उसका सन्तानका बारेमा सत्य-तथ्य बोल्नेछ । आज त्यो घटना घटेको ८ वर्ष पुग्न लागिसक्यो तर अभैर उनीहरुको अवस्था कसैलाई थाहा छैन ।
उनीहरुलाई वेपत्ता सुचिमा राखिएको त छ तर परिवर्तित सरकारहरुले पनि अवस्था सार्वजनिक गर्न नसकेपछि धनीराम दिनप्रतिदिन निराश बन्दै गएको छ । उता जनार्दन तराई पार्टिको तर्पुबाट देश बदल्ने संविधानसभाको चुनावमा सभासद बनेको छ र तराई मुक्ति अभियानको नेता बनाईएको छ । सबै यथार्थबाट अनविज्ञ वर्षा पनि बिहे गरेर विदेशिएकि छे । अस्तै भर्खरै एउटा स्थानीय पत्रिकामा सौरभले एउटी अर्कि थारु केटीको बलात्कार गरेको समाचार छापिएको थियो तर सौरभ काठमाडौं फर्केको भोलिपल्टै फेरि अर्को राष्ट्रिय पत्रिकामा सौरभको गुणगाण गाउदै झुठो आरोप लगाएर चरित्रहत्या गर्न खोजिएको उल्टो आरोप लगाईएको थियो । जे होस सौरभले स्वतन्त्र र आरामदायी जिवन बाँच्दै छ ।
उता निराश बनेको धनीराम कतै आफ्ना छोराछोरी फर्किहाल्छन् कि भनेर साँझपख घण्टौसम्म बाटोतिर हेरिहन्छ ।
(०७-०१-०६७)
