साभार: नेपाल राष्ट्र बैंक समाचार (भाद्र, २०७८)

मुक्तक-३९

ओठलाई झरीमा रूझाएपछि
एकफेर खुलेर मुस्कुराएपछि
बल्ल उज्यालो भो जिन्दगी 
मनभित्र पनि घाम उदाएपछि

होला नलेखिएको कथा होला
तर छोडिदेउ 
शान्त पानीमुनीको रातो कपटको कथा नलेख,
यो दहमा सद्भाव खल्बलिन सक्छ
भैगो, स्वाभिमान रेटिएको कथा नलेख ।

लेख्नुछ भने, मात्र तीन शब्द लेख
सुन्दर शान्त नेपालदह !
........................................

शताब्दीओैदेखि चुपचाप फुलिरहेछ 
गुलाबको बोटमा विभेदको अफिम
आउ, एक सर्को तानेर यो शान्तिको मजा लिउ ।

शताब्दीओैदेखि चुपचाप हुर्किरहेछ
पानीभित्र एकात्मक गोही 
गोहीले निल्नुअघि 
आउ अन्तिम सेल्फी लिएर रमाओैं ।

शताब्दीओैदेखि चुपचाप पुजिरहेकै त छौं
त्यहि गोहीको शालिक, श्रीपेज र जुत्ताहरू
आउ त्यहि जुत्तामुनीको धुलो बनेर फेरि निदाउ ।

शताब्दीओैदेखि चुपचाप, चुपचाप रहने आदेश छ
यो खलबल भए सामाजिक सद्भाव भत्किन सक्छ ।

यो महान, सुन्दर, शान्त नेपालदहमा
नहान ढुँगा
नउठाउ तरङ्ग
मुर्दा शान्ति खल्बलिने डर जो छ ।

(असार १६, २०७८ को 'शिलापत्र' बाट साभारः  https://shilapatra.com/detail/61534)


यो मेचबाट हेर्दा-
नागरिकहरू छोटा-छोटा देखिन्छन्
उनीहरूको बुद्धि सानो देखिन्छ
हात पाखुरा मसिनो देखिन्छ
मान्छे-कमिला उस्तै देखिन्छन् ।

अग्लो मान्छेले देख्छ
आफूलाई मात्र जताततै
आकाशमा - दरबारमा
हावामा, पानीमा, हिमालमा
गाउँ-गाउँमा, टोल-टोलमा
बिजुलीका तारमा, पोलमा ।

अग्लिदै गएपछि दुख्नेछ उसको अग्लो ढाड
थामी नसक्नु हुनेछ लामो न लामो गर्धन
फोहोरी देखिनेछ कालो- नयाँ जुँगा
अनि फोहोर भित्ता भन्ठानेर 
उसको जीउभरी परेड खेल्नेछन्
कमिला बनेका नागरिकहरू 
जताततै टोक्नेछन्, जथाभावी चिल्नेछन्
अनि मेचबाट ढल्नेछ अग्लो मान्छे
र झर्नेछ धुलाम्मे धरातलमा ।

घुम्ने मेचमाथिको अग्लो मान्छेले
संविधान पन्छाएर पढेकै हो 
ठेलीका ठेली उखानशास्त्र
कहीँ न कहीँ त लेखिएकै होला-
'सबैभन्दा अग्लो बाँस, सबैभन्दा पहिला काटिन्छ ।'

साभार: शिलापत्र, २०७७ चैत्र ९ (https://shilapatra.com/detail/53903)

पुरी समन्दर की थी लम्बी सफर, मगर कुछ बाकि रेह गया
केहना था जो किसीसे, वहि सबकुछ बाकि रेह गया

हम मिले, हँसे, गुन्गुनाए पल, होकर बेपरवाह–बेपरवाह
दिन तो ए भी वहि जेसा, लेकिन आज कुछ बाकि रेह गया

तुम्हे छुकर मेहसुस किया कर्तेथे कि मे भी जिन्दा हु कहि
आज हम न जिन्दा, न मृत, लग्ता हे सास कुछ बाकि रेह गया

मिलुँगा एकदिन ओ चाँद से भि, या खो जाउँगा यहि अन्धेरेमे
जिन्दगी ठेहरा–ठेरहा सा, अभि भि तलास कुछ बाहि रेह गया

ह्यप्पी न्यु इयर !

मन, महिनाजस्तो 
छाती, वर्षजस्तो  ।

मनले छातीलाई भन्यो
किरायामा बस्दिन अब ।

महिनाले वर्षलाई भन्यो
तिमिलाई भेट्दिन अब ।

हर नया वर्षमा
न मन खुशी छ
न छातीलाई आराम छ ।

यो वार्षिक बिछोडमा
कसरी सेलिब्रेट गरू म नयाँ वर्ष ?
कसरी भनु - ह्यप्पी न्यु इयर ?

(साभार २०७७, पुष: https://www.sahityapost.com/?p=25064)

मुक्तक-३८

'कसैले के भन्ला' भनी किन काँपेर बाँच्नु
अरू हिड्ने बाटो-गल्ली, किन नापेर बाँच्नु 
धन्न जल्नेहरू छन् वरिपरी, खुशी मनाओैँ
कठ्याङ्ग्रिदो जाडाेमा नत्र के तापेर बाँच्नु  

माटोको जादुगर

निर्जीव मरुभूमिमा
आफ्नो प्राण भरेर
आफ्नो नलिहाड रोपेर
माटोको जादुगरले फलायो
बाँसुरीझैँ सुरिलो–गुलियो उखु।

नैतिकताका ताराहरू
एक–एक गरी ढलमा झरेपछि
एकरात मान्छेहरू गिद्ध बने
र ती गिद्धहरूको झुन्ड
चुपचाप छि¥यो उखुबारीमा
अनि माटोको आत्मामा जथाभावी कोतर्दै
चुस्न थाले त्यो जादुगरको नलिहाड।
 
आँखाको डिलबाट चुहिँदा–चुहिँदै
उसको आँसु खोला बन्यो
र मन पतझर।
 
त्यही खोलाको बाढीमा बग्दै–बग्दै
त्यही मनको हुरीमा पछारिँदा–पछारिँदै
आखिर आइपुग्यो ऊ राजधानी
फगत पोख्नलाई मनभरिको बह।
 
बरा !
कसले सुन्ला यो सहरमा बाँसुरीको रोदन ?
 
‘हाकु काले’ले त्यसै भनेको रहेनछ–
‘यो गिद्धै–गिद्धको सहर हो।’

(२०७७/०९/१८ को नागरिक दैनिकबाट साभार: https://nagariknews.nagariknetwork.com/arts/423741-1609574557.html?click_from=category)