एक गल्ती, हजार सजाय

आँखा खुलेपछि चाल पाए
एक गल्ती, हजार सजाय  

सानै पत्थरको चोट थ्यो काफि
पत्थरको पहाडमा निधार जुधाए

चुपचाप निदाउथ्यो अध्यारो शहर
उफ ! उजेलीको गीत गुन्गुनाए

मुश्किलले भएथे स्वतन्त्र हिजो
किन कैदमा आज फर्कि आए ?

साभार: https://sahityapost.com/kabyapost/kabya-post-ghazal/72432/ (२०७९-०२-०५)

पिर

टाउकोलाई आफ्नै 'पिर' छ
खुट्टाको मतलब छैन उसलाई ।

यि खुट्टाहरू हुन्
जो आफै-आफै लडिबस्छन् ।

युगौ भयो
मूर्ख खुट्टाहरूले 
अझै टाउको बोक्न छाडेका छैनन् ।

नजरबन्द

दिनभर घाममा हिडेपछि यि बाटोहरू 
आफ्नै घर फर्किनुपर्छ कि फर्किनु पर्दैन होला
महिनौसम्म ठिङ्ग उभिएपछि यि रूखहरू
छुट्टी लिएर कसैलाई भेट्न पुग्छन् कि पुग्दैनन् होला
यि चराहरू
यि पुतलीहरू
कहाँका नागरिक होलान्
कसको लागी काम गर्छन् होला ।

नदी बग्ने कार्यालय समय के होला
बतास बहन मासिक तलब कति लिन्छ होला
झरी झार्ने पासवर्ड कोसँग छ होला
ताराहरू कसको रिमोर्ट कन्ट्रोलबाट चल्छन् होला।

यसो बुझिल्याउदा !
स्वतन्त्रताको खुशीमा फनफनी नाच्दै 
पृथ्वी कतै निरन्तर बगीरहेछ 
आखिर मान्छे मात्र त रहेछ
आफ्नै नजरबन्दमा ।

साभार: नेपाल राष्ट्र बैंक समाचार (भाद्र, २०७८)

मुक्तक-३९

ओठलाई झरीमा रूझाएपछि
एकफेर खुलेर मुस्कुराएपछि
बल्ल उज्यालो भो जिन्दगी 
मनभित्र पनि घाम उदाएपछि

होला नलेखिएको कथा होला
तर छोडिदेउ 
शान्त पानीमुनीको रातो कपटको कथा नलेख,
यो दहमा सद्भाव खल्बलिन सक्छ
भैगो, स्वाभिमान रेटिएको कथा नलेख ।

लेख्नुछ भने, मात्र तीन शब्द लेख
सुन्दर शान्त नेपालदह !
........................................

शताब्दीओैदेखि चुपचाप फुलिरहेछ 
गुलाबको बोटमा विभेदको अफिम
आउ, एक सर्को तानेर यो शान्तिको मजा लिउ ।

शताब्दीओैदेखि चुपचाप हुर्किरहेछ
पानीभित्र एकात्मक गोही 
गोहीले निल्नुअघि 
आउ अन्तिम सेल्फी लिएर रमाओैं ।

शताब्दीओैदेखि चुपचाप पुजिरहेकै त छौं
त्यहि गोहीको शालिक, श्रीपेज र जुत्ताहरू
आउ त्यहि जुत्तामुनीको धुलो बनेर फेरि निदाउ ।

शताब्दीओैदेखि चुपचाप, चुपचाप रहने आदेश छ
यो खलबल भए सामाजिक सद्भाव भत्किन सक्छ ।

यो महान, सुन्दर, शान्त नेपालदहमा
नहान ढुँगा
नउठाउ तरङ्ग
मुर्दा शान्ति खल्बलिने डर जो छ ।

(असार १६, २०७८ को 'शिलापत्र' बाट साभारः  https://shilapatra.com/detail/61534)


यो मेचबाट हेर्दा-
नागरिकहरू छोटा-छोटा देखिन्छन्
उनीहरूको बुद्धि सानो देखिन्छ
हात पाखुरा मसिनो देखिन्छ
मान्छे-कमिला उस्तै देखिन्छन् ।

अग्लो मान्छेले देख्छ
आफूलाई मात्र जताततै
आकाशमा - दरबारमा
हावामा, पानीमा, हिमालमा
गाउँ-गाउँमा, टोल-टोलमा
बिजुलीका तारमा, पोलमा ।

अग्लिदै गएपछि दुख्नेछ उसको अग्लो ढाड
थामी नसक्नु हुनेछ लामो न लामो गर्धन
फोहोरी देखिनेछ कालो- नयाँ जुँगा
अनि फोहोर भित्ता भन्ठानेर 
उसको जीउभरी परेड खेल्नेछन्
कमिला बनेका नागरिकहरू 
जताततै टोक्नेछन्, जथाभावी चिल्नेछन्
अनि मेचबाट ढल्नेछ अग्लो मान्छे
र झर्नेछ धुलाम्मे धरातलमा ।

घुम्ने मेचमाथिको अग्लो मान्छेले
संविधान पन्छाएर पढेकै हो 
ठेलीका ठेली उखानशास्त्र
कहीँ न कहीँ त लेखिएकै होला-
'सबैभन्दा अग्लो बाँस, सबैभन्दा पहिला काटिन्छ ।'

साभार: शिलापत्र, २०७७ चैत्र ९ (https://shilapatra.com/detail/53903)

पुरी समन्दर की थी लम्बी सफर, मगर कुछ बाकि रेह गया
केहना था जो किसीसे, वहि सबकुछ बाकि रेह गया

हम मिले, हँसे, गुन्गुनाए पल, होकर बेपरवाह–बेपरवाह
दिन तो ए भी वहि जेसा, लेकिन आज कुछ बाकि रेह गया

तुम्हे छुकर मेहसुस किया कर्तेथे कि मे भी जिन्दा हु कहि
आज हम न जिन्दा, न मृत, लग्ता हे सास कुछ बाकि रेह गया

मिलुँगा एकदिन ओ चाँद से भि, या खो जाउँगा यहि अन्धेरेमे
जिन्दगी ठेहरा–ठेरहा सा, अभि भि तलास कुछ बाहि रेह गया