तिमीले दिएको यो नीलो बलपेन
जो सधै मेरो देब्रे छातीमा टाँसिइरहेछ
मेरो लागी यो तिमी नै हौ
त्यसैले त मुटुको यति नजिक राखेको छु ।
कसैले माग्दा
मैले चुपचाप नकारे
मानौ मबाट तिमी मागिएकी हौ ।
कुनै परीक्षाको कागजमा समेत लेखेन मैले
यो मूल्यवान मसीले
मानौ कसैले जाँच्न लग्नेछ मेरो माया
जुन कुनै प्रेमको किताबमा भेटिने छैन ।
धड्कन पिन बिस्तारै धड्कीन्छ मेरो
मानौ तिमी निदाएकी छ्यौ
यो बलपेन बनेर छातीमा
र ब्युझन सक्छ्यौ यो धड्कनको कोलाहलले ।
तिमीले दिएको यो नीलो बलपेनले
कोरे त केवल
मखमली सपनाको एउटा 'रफ स्केच'
मुलायम मायाको केही शब्दचित्र
र तिमीलाइ पुर्याउन नसकेको
एकथान प्रेमपत्र ।
आज तिम्रो विवाहको कार्डमाथी
कोर्दाकोर्दै यो कविता
टुटेको छ बलपेन
बाङ्गीएको छ यसको रिफिल
र चुहिएको छ केही थोपा नीलो मसी
मेरो आसु जस्तै गरी ।
टुटेपनि
म टाँसि नै रहनेछु
तिमीले दिएको यो नीलो बलपेन
यो सेतो सर्टको देब्रे गोजीमा
तिमी जता गएपनि
सधैभरी रहनेछ्यौ मसँगै
छातीमा नीलो दाग बनेर ।
म किन यतिबिघ्न डराएको हँ ?
कुनै युद्धमा त जादै छैन
जाबो परीक्षा न हो ।
मानौ मेरो निधारमा टाँसेर
लामो आयुका अक्षताहरु
मेरी आमाले पठाएकी छिन्
कुनै जोखिम सुनखानीमा
र सोच्दै छिन्
'छोरा फर्कला
र यो घरको धुरी जोगाउला ।'
मानौ मेरो पिठ थप्थपाएर
मेरो बुवाले जुँगा मुसारेका छन्
र छिमेकी काकालाई सुनाउदै छन्
'मेरो छोरो पो छोरो
तेरो के छोरो ?'
कुनै युद्धभित्रको सुक्ष्म युद्ध
चलिरहेछ मेरो मस्तिष्कमा यतिखेर
र मेरा पाइला डराउदै नापिरहेछन्
एउटा अँध्यारो सुरुङको लम्बाइ ।
साँझ फर्कदा
मैले मेरी आमाको गरिबी हटाउनुछ
मेरो बुवाको इज्जत बढाउनुछ
बस्
यति न हो
यो परीक्षाको जीवन-चक्र ।(२०७०, पुस २५ मा नागरिक 'शुक्रबार' मा प्रकाशित)
या चुमेर ज्याेती जूनकाे, पुगुला आकाशमाथी
लडेर रूदा पनि
उडेर जून छुदा पनि
तिमी छाै र जिन्दगी छ जाति
सुन साथी, सुन साथी
सुन साथी, सुन साथी
गुन्गुनाउथ्याै, बगीदिन्थ्याै
हामी कुनै यात्री थियाै
मुस्कुराउथ्याै, बढिदिन्थ्याै
आज फेरि त्यहि मुस्कान
सम्झेर नै मुस्कुराउछु
सम्झनाले आँखा छाेप्छ
आँखाभित्रै डुबिजान्छु
मुस्कुराउछ ओठ तर
गर्हाै हुन्छ मेराे छाती
सुन साथी, सुन साथी
सुन साथी, सुन साथी
केही हाेश थियाे, केही बेहाेशी
हाम्राे छुट्टै उडान थियाे
सपनीकाे पखेटी थ्याे
कहा काेही एक्लै हुन्थ्याे?
मिलेरै दुख लखेटिन्थ्याे
अध्याराेमा मन हराइदिदा
साथी जूनकिरी बनिदिन्थ्याे
बलिदिन्थ्याे सधैभरी
सधैभरी जलिदिन्थ्याे
त्याे उज्यालाेकाे सम्झनाले
उज्यालिन्छ मेराे राती
सुन साथी, सुन साथी
सुन साथी, सुन साथी
लाटाे छ सायद अाेठ, अर्कै कुरा गरिदिन्छ
डाहा गर्छ माैसम र त झरि परिदिन्छ
हर रङले तिमिमा नयाँ रङ भरिदिन्छ
याद बनी हरदिन अाँखाबाट झरिदिन्छ
अर्कै सहरको यो अर्कै सडक
यहाँ हिड्ने हरेक आँखा
चमेरो गुफाझै अध्यारो, डरलाग्दो लाग्छ मलाइ
विशेषतः आफ्नै ।
बिहानदेखि साँझसम्म
टिभिस्क्रिनमा झुण्डिएकी छे
एउटी मृत–नग्न केटी
आङ नै सिरिङ्ग हुनेगरी
रिपोर्टर पटक–पटक
उसको अङ्ग–अङ्गमा चिमोट्छ
मृत्यु अघिको बलात्कार भन्दा पनि डरलाग्दो छ
उसको यो मृत्यु पछिको टिभि–बलात्कार ।
बाटोमा कसैसँग ठोक्कीन पुग्छु
ऊ मदेखी डराउछे
म ऊ–देखी
सायद फेरि अर्को ढुङ्गेयुग
उम्रिएको छ
यो बङ्गालको सडकमा
यहाँ या त मान्छे मान्छेदखी डराउछन्
या त मान्छे मान्छेमाथी झम्टन्छन् ।
‘मिष्टि... बोङ्गाली... भालोबासी...’
आफ्नै सहकर्मीको कुरा बुझ्दिन म
कम्प्युटरमा आँखा लगाउदै
के के बोलिरहन्छे यो बोङ्गाली बेगम
म उसलाइ भन्छु
'यो बङ्गालको सडकमा
म विदेशी होइन
तिमी पो हौ'
ऊ मेरा यी कुरामा अचम्मसित हाँस्छे
यो शहरमा मैले कोही केटी
यति निर्धक्क भएर हाँसेको
पहिलो चोटी यहि कोठामा देखे
मलाइ प्रेम भएको छ
उसको यो निर्धक्क हाँसोसँग।
साँझ टिभिस्क्रिनमा ऊ पनि झुण्डिएकी हुन सक्छे
रिपोर्टर उसको क्षतविक्षत शरीरभरी
जथाभावी हात लगाइरहेको हुन सक्छ
औलाले उसको घाउहरुमा घोचिरहेको हुन सक्छ
म बिना नशा, नशामा सोच्दैछु
यो कस्तो सहर हो ?
बिहानसम्म हाँस्दै गरेकी केटी
रातसम्म बलात्कृत भइसक्छे
मृत भइसक्छे
किन यो सुन्दर बङ्गालको सडक
रातमा केवल वेश्यालयझै बन्छ
र दिनमा वधशालाझै ?
श्मसान भन्दा पनि डरलाग्दो बन्दैछ
यो मेरो मित्रदेश
यो मेरो मित्रसहर
यो मेरो मित्रसडक ।
साच्चै यो बङ्गालको सडकजस्तै त छ
मेरो देशको सडक पनि
साच्चै मेरो देशको सडक पनि त
यो बङ्गालको सडक जस्तै छ ।
(14-09-2069, Kolkata)
“Place your hand over your heart, can you feel it? That is called purpose. You’re alive for a reason so don’t ever give up.” – Unknown
आकाश थाकेर अचानक परेली बर्षिए जस्तो
के भयो छातिभित्र, रातभर बादल गर्जिए जस्तो
आफ्नै गोरेटोले जिस्काउदा डर लाग्छ
आफ्नै सपनासँग आफै तर्सिए जस्तो
यो पत्थरलाई भगवान मानेर अनन्त ढोगिरहे
आफै पत्थर बनेर एकनासले पर्खिए जस्तो
यहाँ हाँगा हाँगामा झुण्डिन्छन् मान्छे
सस्तो आवेगमा महँगो जिन्दगी खर्चिए जस्तो
#SayNoToSuicide
यो रात आज रातो छ किन, जूनमा छिटा लागेछ कि
रातो बनेर बगीरहेछ आँखाबाट आसुहरू
कहिले हुला मुक्त म, यो अनन्त अपार पीरबाट
खसिदिउ जस्ताे लाग्छ जिन्दगीजस्ताे याे भीरबाट
अध्यारो यो मनले कतै मेरो साास मागेछ कि
सुस्त सुस्त रूक्दैछ अब घाँटिबाट प्राण मेरो
हिड्दैछु एक्लै एक्लै, बोलाइदिने कोहि छैन
अञ्जान याे सुरूङभित्र डोहोर्याइदिने कोहि छैन
मलाइ यहि टक्क छोडि, बिहानी अन्तै जागेछ कि
म एक्लै चिच्याइरहेछु, कहा विलाउछ यी आवाजहरू
वर्षाै वर्षाैपछि
एकदिन घर बस्दा
चाल पाइन्छ
जिन्दगीकाे असली चाल ।
बारीमा मगमगाउदाे रैछ ममीले लगाएकाे धनिया
भतिजी अाफुजत्तिकै अग्ली भैसकेकि रहेछ
अामाकाे अाधा कपाल फूलिसकेकाे रहेछ
लट्टाइकाे सेताे धागाेजस्तै गरी ।
न कुनै सपनाबाट अचानक ब्युझेकाे हु
दिनदिनै त अाउजाउ गरिरहन्छु
अाफ्नै घरमा, गेस्ट हाउस जस्ताे गरी ।
किन अाउनुहुन्छ ममी मेराे रूमसम्म अाइरन गर्ने बहानामा
किन चियाइरहनुहुन्छ ड्याडी अाधा खुलेकाे ढाेकाबाट
किन रिसाउछिन मेरी माया फाेन नउठाएकाे भन्दै
किन सुनाइरहन्छन् साथीहरू 'त ठूलाे भइस' भनेर ।
दाैडदा दाैडदै
बिहानदेखि बेलुकासम्म
बिर्सिसकेकाे रहेछु
कसका लागी हिड्दै छु
कसका लागी दाैडदै छु ।
दाैडाइरहन्छ सपनाकाे म्याराथाेनमा
दिनदिनै मलाइ
अाफ्नै अात्माबाट टाढातिर ।
जून फूलेछ आकाशैमा
खस्ला भन्ने डर
डर पसेछ मायाभित्र
कस्को छ र भर
आहै ! कस्को छ र भर
सुकिजाला हामीबिचको भरोशाको नदी
उडिजाला वालुवाझै मन्द-मन्द खुशी
नदी सुके आखीरमा
के नै गर्छ बगर
डर पसेछ मायाभित्र
कस्को छ र भर
आहै ! कस्को छ र भर
पानी बोकी बादल हिड्छ आकाशैको माथी
बादलभन्दा गर्हौ मन बोकिराछ छाती
छातीभित्र उठ्छ, डुब्छ
यस्तै-यस्तै लहर
डर पसेछ मायाभित्र
कस्को छ र भर
प्रिय चरी !
उडाइ लग मलाइ पनि तिमिसँगै
पर-पर, माथी-माथी
र खसालिदेउ
तिम्राे गहिराे जादुनगरी अाकाशभित्र कतै ।
यतिका बर्ष
हेर्दै एकटक याे नीलाे गहिराइमा
बर्बराए हाेला कत्ति कुरा
सुनाए हाेला के-के, के-के
अब अाफै सुन्न चाहन्छु
अाफैले बाेलेर बिर्सिसकेका चाहहरू
अाफैले देखेर नदेखेजस्ताे गरिरहेका सपनाहरू
यतै कतै गुञ्जीरहेकाे हाेला
मेरा सबै बाैलठ्ठी कुराहरू
म सब सुन्न चाहन्छु
एक एक गरेर ।
मलाइ प्यार छ तिम्राे याे अाकाशसँग
याे गहिराइसँग
याे उचाइसँग
मेराे सपनासँग ।
प्रिय चरी !
उडाइ लग मलाइ पनि तिमिसँगै
पर-पर, माथी-माथी
र खसालिदेउ
तिम्राे गहिराे जादुनगरी अाकाशभित्र कतै ।
म कुनै याममा यसरी रित्तेकाे थिएन
झरीमा पनि कत्ति भिझेकाे थिएन
आज खै कता अल्झे, कता बल्झे
थाहा छैन, म छु या छैन
घामलाइ माया नगर्नु, पाेल्छ भन्थे
जूनलाइ माया नगर्नु, डुल्छ भन्थे
तिमिलाइ घामजून बनाए, गल्ती गरे हैन?
आज खै कता अल्झे, कता बल्झे
थाहा छैन, म छु या छैन
अँधेरीमा एक्लै छु, जूनकिरीकाे माया लाग्छ
पाइलैपिच्छे सम्झना छ, जिन्दगीकाे माया लाग्छ
सम्झनामा छाै, बाकि जिन्दगीमा हाेइन
आज खै कता अल्झे, कता बल्झे
थाहा छैन, म छु या छैन
सधै सधै पर्खिरहे नदी किनार ढुँगा बनेर
हिडि गयाै पारी तिमी माझिदाइकाे डुँगा बनेर
फाँटभरी राेपे माया, भीरतिर खाेज्याै
गहिराइमा खाेपे माया, तीरैतीर बुझ्याै
तुवालाेमा हराइरहे चुडिएकाे चङ्गा बनेर
हिउ भन्नु पग्ली बग्छ, पहाड उभीरन्छ
जून भन्नु हराइदिन्छ, रात कुरिरन्छ
बर्षाै कुरे म पहाड, बग्याै तिमी गँगा बनेर
रिसाउदै पssssर पुगेर
टक्क अडिइन उनी
र फनक्क घुमेर
यसरी अाइन मेराे अँगालाेमा
कि झन अग्लीयाे मेराे मायाकाे अाइफिल ।
रिस, अावेग भन्दा
साच्ची धेरै शक्तिशाली छ प्रेम ।
तिमी पानी, बगिदियाै
म ढुँगा, उभीरहे
तिमी सागर बनिदियाै
म संगम कुरिरहे
थाेपा थाेपा विलाइदियाै
म प्यासी भइरहे
ए बादल ! हराइदियाै
म वर्षात, कुरिरहे
कहिले हिउ, जमिदियाै
म घाम हेरिरहे
कहिले यसै पग्लीदियाै
अञ्जुलीमा भरिदिए
बाबै !
याे बालापनकाे लार्भा छ नी
निकै सुन्दर हुन्छ पुतलीभन्दा पनि
तर याे छट्टु संसारलाइ
केवल मन पर्छ पुतलि
र त जबर्जस्ती बदलिदिन्छ
बालापनकाे निर्दाेष लार्भालाइ
एउटा फिका पुतलीमा
अाफैले छानेकाे फिका रङमा ।
यहा जाेडताेडले लागीरहेछ बजार पुतलीकाे
बडाे प्रतिस्पर्धा छ 'अब्बल अाउने हाे काे ?'
दिनदहाडै उडाइदैछ पुतली
बिना प्राणका यी फिका पुतली
निर्जीव चङ्गाजस्तै गरी ।
हेर !
चारैतिर हेर !
लाै मजाले हेर !
काे-काे डाेरी तान्दैछन् ?
काे-काे लट्टाइ बेर्दैछन् ?
काे-काे पुतली उडाउदैछन् ?
जन्मनासाथ बेरिदाे रहेछ लार्भा
समाजले उनेकाे माकुरी जालमा ।
बिचरा बालापनकाे लार्भा !
सास लिन जान्दा-नजान्दै
बाेक्न थाल्दाे रहेछ
एउटा वयश्क बाेझ
बामे सर्न सिक्दा-नसिक्दै
घाेक्न थाल्दाे रहेछ
एउटा बासी पुतलीशास्त्र ।
देखाएर दुइचार पुतलीकाे उडान
झारिदाे रहेछ अरू सयाै पंखेटा
पिलाएर रङहरूकाे चर्काे मादकता
चाेरिदाे रहेछ चञ्चन बालापन
अनि झुक्याएर सपनाकाे बधशालामा
थिचिदाे रहेछ सयाै लार्भाकाे घाँटी ।
बाबै !
यदि सबै निर्दाेष लार्भा जिउन पाउथे त
यदि सबै बालापन निस्फिक्रि फक्रिन पाउथे त
कति सुन्दर हुन्थ्याे हाेला है याे संसार
अाहा ! पुतली नै पुतलीकाे रङ्गीन संसार ।
(१२-०९-०७२)
जति डुब्छु
त्यति जिउछु
लाग्छ सधै
त्यहि डुबिजाउ
तिम्राे आँखा
मेराे सपनाकाे तलाउ
देउ थाेरै थाेरै
त्याे मनकाे उजेली
हे मेरी रङ
हे मेरी इन्द्रेणी
जति रङ्गीन्छु
त्यति सङ्लीन्छु
ती औलाले
मेराे संसार रङ्गाउ
तिम्राे आँखा
मेराे सपनाकाे तलाउ
हिडिदेउ न एकपल
मेराे बाटाेभरी
खुशीले छचल्कीन्छ
खुशी आँखाभरी
जति हिड्छु
त्यति पाेखिन्छु
सँगै हिडिदेउ
अझ खुशी वर्षाउ
तिम्राे आँखा
मेराे सपनाकाे तलाउ
(2072-02-32)
चाेटमा पनि गीत गाइरहन्छ काेइली
भत्के पनि गुँड बनाइरहन्छ गाैथली
हामी पनि बजाऔँ न आशाकाे मुरली
वनभरी तिरिरि, मनभरी तिरिरि
आफ्नाे माटाे रूदा माया लागेर आउछ
घाम डुबेर जान्छ र फेरि जागेर आउछ
झरीमा पनि उस्तै नाचिरहन्छ जुरेली
निदमा पनि सपना फर्फराउछ परेली
आउ अब चलाऔँ न शीतल शीतल बयली
वनभरी सिरिरि, मनभरी सिरिरि
ढलेकै धराेहरमा उठ्दैछ अग्लाे हीमाल
उठ्दैछ गाउ-बेसी, उठ्दैछ सिँगाे नेपाल
किल्ला ढलेपनि बाचिरहन्छ कहानी
राती नभई कहाँ उदाउछ र बिहानी
चारैतिर बजाऔँ न उजेलीकाे बाँसुरी
वनैभरी तिरिरि, मनैभरी तिरिरि
र अध्याराे बाटाेबाट भख्खरै पास भएकाे छ एउटा डरलाग्दाे सर्प
जसले निलेकाे छ याे बाटाेकाे अाधा गिट्टीमाटाे ।
याे बाटाे
जाे निर्माणकाे प्रतिक हाे
विकासकाे प्रतिक हाे
हल्लीएकाे छ बेस्करी
र धुजा धुजा गरी फाटेकाे छ
मानाै याे रेपुञ्जेलकाे सुन्दर कपाल हाे
र भख्खर काटिएकाे छ जथाभावी ।
याे बाटाेले भख्खरै निल्याे
सपनाकाे ऐसेलु टिप्न निस्केका बटुवाहरू
गट्टा खेल्दै हास्दै गरेका कलीला बच्चाहरू
केही हजार सास
र केही कराेड मुस्कानहरू ।
तिर्न बाकी नै छ अझ
त्रासकाे चर्काे ब्याज ।
ज जसले ल्याए पुनर्निर्माणकाे घमाइलाे नक्सा
मेराे विचारमा ती तिनै सर्पदुत हुन् ।
याे कच्ची इतिहासकाे पुनर्निर्माणकाे बेला हाेइन
याे पक्की नवनिर्माणकाे बेला हाे ।
(२०७२-०२-१८)
टुटेकाे घर छ याे माटाेमा
तर अझै भर छ याे माटाेमा
यही भर नै हाे जिन्दगी
चाेटसँगै मुस्कुराउने मनजस्ताे
सँग्लीनेछ देश नया जीवनजस्ताे
केही चाेट छ याे माटाेमा
तर देश एकजुट छ याे माटाेमा
यहि एकता नै हाे जिन्दगी
ननिदाउदा लाग्छ सपनाजस्ताे
निदाउदा लाग्छ ननिदाएजस्ताे
घाइतेजस्ताे सास छ याे माटाेमा
तर केही आश छ याे माटाेमा
यहि आश नै हाे जिन्दगी
